Algemeen
Ons doel om 1000 banen extra te doen laten ontstaan, is het gezamenlijk doel van ondernemers en onderwijs in Oss. Deze banen worden vooral in het bedrijfsleven tot stand gebracht; onze gemeentelijke invloed daarop is beperkt. Daarom spannen wij ons vooral in om bedrijven van dienst te zijn, zodat ze hier prettig en goed kunnen functioneren. Dat betekent ook dat we geregeld achter de schermen werken, om andere partijen bijeen te brengen, verder te helpen en om de profilering van Oss uit te dragen. Dit doen wij vanuit het oogpunt van een toekomstbestendig bedrijfsleven, dat nu en de komende jaren graag in Oss onderneemt en is gevestigd.
Doelstelling 1: Oss staat in de top 4 van logistieke hotspots in Nederland
Water, spoor en weg worden in Oss benut voor het transport van goederen. Op onze bedrijventerreinen vestigen zich bedrijven die goederen produceren én bedrijven die de aan- en afvoer voor deze maakindustrie organiseren en waarde toevoegen aan de goederen via verpakken en ompakken, retourlogistiek en assemblage. Mede dankzij de goede bereikbaarheid via de Osse haven worden steeds meer goederenstromen in Oss met elkaar verknoopt. Daardoor vormen het logistieke bedrijfsleven, het logistieke onderwijs en de overheid een logistieke hotspot van (inter)nationaal belang.
Samenwerking
Door de logistieke ondernemers wordt veel energie gestoken in gezamenlijke activiteiten die invulling geven aan onze regio als logistieke hotspot. Dit gebeurt door zowel het Logistiek Platform Oss als binnen 5*logistiek, waar de logistieke platforms van Oss, Veghel/Meierijstad, Cuijk en ‘s-Hertogenbosch samenwerken.
- Een belangrijke plek is het Logistics House NO-Brabant, dat de ondernemers van 5*logistiek in 2017 in Oss hebben gerealiseerd. Het Logistics House heeft als doel om een clubhuis te zijn voor de logistieke sector (onderwijs, overheid en ondernemers), waarin faciliteiten en programma’s worden aangeboden die hen ondersteunen bij vernieuwing van de sector. Inmiddels zijn er zo’n 20 partners verbonden aan het Logistics House, zijn er 5 bewoners en zijn er 2 succesvolle innovatieve samenwerkingen tussen ondernemers en onderwijs. Dit op het vlak van noodhulp voor ontwikkelingslanden (productie van een circulaire sanitaire unit voor hygiëne en drinkwater) en het opleiden van zij-instromers voor de logistiek.
- Samen met de gemeenten uit Vijfsterren logistiek hebben we afspraken gemaakt hoe we de regio profileren in samenwerking met de business developer van het Logistics House; we bezochten onder andere de Transport & Logistics beurs in München en de Nationale Distributiedag in Venlo.
- Het project ‘Kweekvijver Logistiek’ is voortgezet en breder in de regio ingebed met behulp van het Logistics House. Hierin worden mensen begeleid om een diploma te behalen in de logistiek via de entree-opleiding of MBO-2 opleiding (zie ook programma 2. Werk, inkomen en onderwijs).
Ontwikkeling haven
In de Osse haven komen verschillende vervoerswijzen bij elkaar; weg, water en spoor. Onze haven is tri-modaal bereikbaar. Dat is aantrekkelijk voor ondernemers, die de best passende vervoerwijze kunnen kiezen. Het is ook duurzaam, omdat er kan worden gekozen voor duurzamere wijzen van transport dan over de weg, met minder uitstoot van schadelijke stoffen.
In 2017 heeft de gemeenteraad budget beschikbaar gesteld voor de aankoop van gronden in de haven, waarmee een uitbreiding van de containerterminal mogelijk wordt én er een miljoenensubsidie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat veilig werd gesteld. Het doel van de aankoop is om het economisch gebruik van onze binnenhaven te vergroten, gericht op een verbetering van ons vestigingsklimaat en een stijging van onze werkgelegenheid.
- Deze ontwikkeling past in eerdere activiteiten van ons om de haven aantrekkelijker te maken voor ondernemers. Zo is in 2016 de capaciteit van ons havenbeheer uitgebreid, is het beheer verder geprofessionaliseerd via onder andere vaststelling van een havenverordening en is het aantal wachtplaatsen voor schepen in het kanaal uitgebreid (2017).
- Over het gebruik van het goederenspoor (in de nacht) hebben wij verschillende keren gesproken, met de gemeenteraad en met omwonenden. Om goed in beeld te brengen welke effecten het nachtelijk vervoer heeft, voerden we in 2017 geluidsmetingen uit en hebben we de GGD gevraagd ons te adviseren. Begin 2018 verwachten we de uitkomsten hiervan.
Doelstelling 2: Oss wordt herkend als dé ‘Industrial hotspot’ voor medicijnontwikkeling en productie in Nederland
De grote bedrijven in de Life Sciences zijn wereldwijd in transitie. Steeds meer worden delen van de productieketen uitbesteed (zoals het vroege onderzoek en de eerste testfases) en concentreren bedrijven zich op enkele speerpunten, waarin ze dan ook tot de top van de wereld behoren.
Met dit proces heeft ook Oss te maken (gehad), waardoor in 2012 Pivot Park met diverse startende bedrijven is ontstaan en in 2013 Aspen zich hier vestigde. De rol van de gemeente is daarbij wisselend; bij Pivot Park zijn we partner en investeerder om de ontwikkeling mede mogelijk te maken, bij MSD en Aspen denken we mee over hoe vergunning- en ruimtelijke vraagstukken op een goede manier kunnen worden doorlopen. We zien dat zowel op de De Geer als op Moleneind de vergunningen en installaties tussen de bedrijven worden ontvlecht, zodat MSD, Aspen en Pivot Park een meer eigenstandige positie hebben of gaan verkrijgen.
Activiteiten:
- Om extra impulsen te kunnen geven aan de groei van Pivot Park, hebben de gemeente Oss en de provincie Noord-Brabant besluiten genomen waarmee extra middelen beschikbaar worden gesteld. Hiermee kan Pivot Park verder blijven werken aan het doel om uit te groeien tot een volwaardige innovatieve open campus voor life sciences & health, in het bijzonder voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van medicijnen. Dit om de regionale en nationale kenniseconomie te stimuleren en ter behoud en groei van hoogwaardige werkgelegenheid in Noord-Oost-Brabant.
- Pivot Park is een belangrijk economisch icoon van de gemeente Oss dat wij actief ondersteunen in de promotie en branding van het park. Daarvoor heeft de gemeenteraad budget beschikbaar gesteld; acht jaar lang
€ 25.000. In 2017 is deze bijdrage gebruikt voor de promotie van Pivot Park (en zijn huurders) op twee internationale beurzen (BioMedica in mei en de Bio Europe Autumn in november) en als een bijdrage in de organisatie van de Pivot Oncology Conference (november) waarmee het vijfjarig bestaan werd gevierd. - MSD en Aspen investeren al jarenlang vele miljoenen in hun Osse locaties. Ook in 2017 zijn er weer verschillende investeringen gedaan, zoals in de nieuwbouw van een kantoor door Aspen en een kantoor en logistieke ruimte door MSD op de Geer. Wij denken pro-actief mee met beide bedrijven als het gaat om ruimtelijk-planologische vragen die investeringen met zich meebrengen en als het gaat om de ontvlechting van de vergunningen tussen beide bedrijven.
Doelstelling 3: Oss levert nieuwe combinaties in agrofood
Met de Osse bedrijven in de keten van agrofood zijn we alert op ontwikkelingen en activiteiten die kunnen leiden tot nieuwe combinaties, die een gezonde toekomst van deze bedrijven kunnen versterken. In 2017 kwam dit tot uiting in de voorbereiding van We are Food Oss 2018 en diverse verbindingen met en vanuit het onderwijs, zoals de nieuwe, unieke Foodopleiding bij ROC De Leijgraaf.
- We are food Oss: De provincie Noord-Brabant is in 2018 Europese regio van de Gastronomie en viert dat onder de vlag We are food. Wij sluiten hierbij aan als voedselstad. Daartoe organiseerden we in 2017 drie bijeenkomsten die resulteerden in een Agenda We are Food Oss met 50 foodprojecten en evenementen in 2018. Ook het Osse Onderwijs staat in het Brabantse We are Food jaar in de schijnwerpers. Het Hooghuis won een brabantse keuken met haar project Wereldburger. De Leijgraaf en de middelbare horecascholen wonnen een keuken met het project smaakvol erfgoed. We ondersteunden beide projecten. Voor Wereldburger leverden we de projectleider. Andere Osse onderwijsprojecten laten we meeliften met deze positieve aandacht. Dit vergroot niet alleen het voedselbewustzijn van onze jeugd, maar ook hun interesse in een foodopleiding.
- Foodopleiding De Leijgraaf: De opleiding Foodspecialist van De Leijgraaf is de eerste MBO opleiding in Nederland en startte in september in Oss. De opleiding is belangrijk voor Oss en de regio, omdat het aansluit en een directe verbinding maakt met de vele foodbedrijven in onze regio. Verder constateren wij dat er een stevige verbinding is tussen de opleiding en FoodUp Brabant, onderdeel van de provincie Noord-Brabant en mede initiatiefnemer van de Landbouw Innovatie Campus.
- Vaste HAS Minor Effectief Ruimtegebruik 2030 in Oss: In mei spraken wij de wens uit voor een meer strategische samenwerking met HAS Hogeschool. Het resultaat is de komst van drie HAS Minors, waarin studenten vraagstukken van ondernemers onderzoeken op het snijvlak van Economie en Ruimte. De eerste Minor start in mei 2018 met als thema Eiwittransitie. De tweede minor start in augustus 2018 met als thema Circulaire Economie (o.a. focus food).
Overigens hebben wij meerdere combinaties tussen HAS en het Osse bedrijfsleven ondersteund, zoals een verkenning hoe onze dierlijke eiwitsector toekomstbestendig te maken, een onderzoekstraject naar de kansen van duurzame foodverpakkingen en de ‘Foodgame Brabant, pilot Oss’ waarbinnen drie extreme voedselscenario’s in 2040 voor Oss zijn ontwikkeld. De Foodgame was een van de paradepaardjes van de provincie Noord-Brabant op de Dutch Design Week. Meer dan 3000 bezoekers speelden een publieksversie Foodgame en gingen met elkaar in gesprek over nieuwe voedselsystemen.
Doelstelling 4: Osse ontwikkel- en maakbedrijven zijn vernieuwend
Ontwikkel- en maakbedrijven zijn actief in vele sectoren. Ongeveer de helft van de banen in de Osse maakindustrie is actief in de Agrifood en de Life Sciences. De andere helft werkt vooral bij de metaalbedrijven, bedrijven in de Media Printing & Packaging (MPP), automotivebedrijven, schoonmaakbedrijven en bedrijven in de technologische installatie. De ontwikkel- en maakbedrijven zijn dus niet onder één noemer te vangen, maar zijn wel op diverse plekken bezig met vernieuwing:
- Kracht van Oss: Kracht van Oss heeft als doel het gezamenlijk creëren van een veerkrachtige, toekomstbestendige Osse economie, waarbij dynamiek, samenwerking en verbinding de ‘Kracht van Oss’ vormen’. Ook dit jaar heeft de KvO diverse initiatieven ondersteunt, zoals StartersSuccesOss, de derde editie van het Economic Development Program en de tweede editie van Zomerondernemer. Allemaal initiatieven om mensen die ondernemerschap tonen te ondersteunen. In het Jaarevent Kracht van Oss, stond ‘Talent’ centraal; diverse partners die op dit onderwerp actief zijn kregen een podium.
- Kracht van New Business: Dit is een aparte stichting die onderdeel is van de Kracht van Oss. Met behulp van de MSD-middelen die in het verleden zijn verkregen, ondersteunt de KvNB samenwerkende ondernemers of instanties bij het ophalen en uitwerken van nieuwe business cases.. Dit doen de twee business developers door ondernemers en partijen aan elkaar te verknopen. Onze accountmanagers economie zijn hierbij betrokken. Verder beschikt de KvNB over vouchers. Sinds de start medio 2016 zijn er in een jaar tijd 9 vouchers verstrekt met een waarde van € 169.500 (stand tot oktober 2017). Met de inmiddels verstrekte vouchers wordt een bijdrage geleverd aan de creatie van 44 tot 54 arbeidsplaatsen in Oss. En is een indicatief investeringsvolume van € 1.850.000 voorzien.
- Talentencampus Oss: De Talentencampus is niet alleen een inspirerende plek die in 2017 is geopend, het is ook een manier van werken om onderwijs onderling (doorlopende leerlijn VMBO-MBO) en met het bedrijfsleven te verknopen. De Talentencampus als ‘makelpunt’ tussen leerling, stagiair en ondernemer in Oss en de regio.
- Onderwijs: Vernieuwing komt ook tot stand via de verknoping tussen ondernemers en onderwijs. In dit jaarverslag hebben we al diverse plekken en initiatieven benoemd waar dit invulling wordt gegeven, zoals het BIM5, de Foodopleiding van ROC De Leijgraaf en de HAS Minor.
Doelstelling 5: Oss scoort onder onze inwoners en bezoekers een tevredenheid van 90% over de toeristisch-recreatieve voorzieningen. De werkgelegenheid in de vrijetijdseconomie blijft gelijk (of stijgt waar mogelijk)
In 2016 hebben wij de visie ‘Vrijetijdseconomie gemeente Oss’ opgesteld, in samenspraak met belanghebbenden. De vrijetijdseconomie in Oss is te verdelen in drie gebieden met ieder hun eigen kwaliteiten: de Maas en omgeving, de stad Oss en de Maashorst. In de visie op toerisme en recreatie geven we aan dat we streven naar:
- meer samenhang tussen en meer verleiding binnen deze drie gebieden;
- een betere profilering en duidelijkere informatievoorziening naar de inwoners en verblijfsgasten;
- meer banen en een beter woonklimaat.
Activiteiten:
- We hebben een nulmeting uitgevoerd onder de inwoners van Oss. Hieruit blijkt dat ongeveer 80% van de inwoners tevreden is met de aanwezige voorzieningen voor toerisme en recreatie. Uit de enquête komt naar voren dat er extra aandacht is gewenst voor de aantrekkelijkheid van de Geffense Plas en het Stadscentrum Oss. Twee locaties waar we ook onafhankelijk van deze uitkomst al werk van maken. De plannen voor het Stadscentrum Oss zijn in 2017 volop besproken (zie ook bij programma 7. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen), maar ook rondom de Geffense Plas zijn we met belanghebbenden in gesprek over toekomstige mogelijkheden.
- In 2017 is het Platform Vrijetijdseconomie gevormd. Het Platform bestaat uit een bestuur en twee werkgroepen. De werkgroepen zijn met name bezig met het verbeteren van de informatievoorziening over Oss en de organisatie van ontmoetingen en inspiratie tussen ondernemers en andere partijen binnen de sector vrijetijdseconomie.
We hebben voor 2017 en 2018 budget beschikbaar om inspirerende projecten binnen de vrijetijdseconomie een stimulans te geven. Met het bestuur hebben we criteria opgesteld en een proces ingericht, om de door ons beschikbaar gestelde middelen op een goede wijze te besteden.
Regionale samenwerking gaven we onder meer invulling via het project ‘Oerlekker’. Samen met Uden, Bernheze en Landerd hebben we een project opgezet in het kader van We are food 2018. Het project wordt in 2018 verder uitgerold en sluit mooi aan op de branding van de Maashorst onder de naam ’Oer’.
Citymarketing
Wij spannen ons in voor een duurzame, innovatieve economie en we nemen het initiatief om op te pakken wat ontbreekt. Vooral de aanwezigheid van jong hoger opgeleid talent vraagt aandacht omdat ze van groot belang zijn voor de innovatie en een toekomstbestendige economie. We voeren geen grootschalige campagne maar kiezen voor maatwerk met in 2017 onder andere:
- We deelden een serie portretten van jonge (28-35jr) hoogopgeleide inwoners van Oss op social media (zie onsoss.nl). De portretten tonen de veelzijdigheid van Oss, enerzijds de carrièremogelijkheden en persoonlijke passie/hobby van de persoon. Deze portretten mag iedereen inzetten, benutten en gebruiken.
- We organiseerden talentborrels voor HBO/WO talent dat in Oss stage loopt, onderzoek doet of net begonnen is aan een eerste baan.
- We kijken of we samen met bedrijven kunnen deelnemen aan carrièrebeurzen voor hoger opgeleiden.
- Via de Talentencampus zien we graag profielwerkstukken van middelbare school scholieren over de economie van Oss en bedrijvigheid.
- We hebben ambassadeurs van Oss geholpen om via een social media platform berichten over Oss te delen. Jonge actieve social media gebruikers kunnen vrijblijvend deelnemen.
- Citymarketing werkt samen met DatisOss en maakt gebruik van het netwerk en de campagnemiddelen van Dat is Oss. Maar ook van de middelen van kernteam Economie, zoals twitter @Oss_KE, Instagram oske en de LinkedIn showcase pagina gemeente Oss.
Duurzaamheid
Dit programma levert een bijdrage aan meerdere doelen uit de Duurzaamheidscirkel, vooral aan de ‘profit’-kant:
- Arbeid: Door te streven naar een maximale werkgelegenheidsfunctie leveren we een bijdrage aan meerdere indicatoren, zoals besteedbaar inkomen, armoede, jeugdwerkloosheid en verhuissaldo. Daarom zetten we in op 1.000 banen netto extra voor de Osse economie voor 2020.
- Kennis: Het opleidingsniveau van de beroepsbevolking en dus de aanwezigheid van hoger onderwijs is de sleutel tot de toekomst. We zetten dan ook maximaal in op de samenwerking met bijvoorbeeld Avans, HAS en universiteiten in onze nabijheid.
- Ruimtelijke vestigingsvoorwaarden: We kijken kritisch naar ons ruimtegebruik, onder andere door toepassing van de 'Ladder duurzame verstedelijking'. Bij de ontwikkeling van bedrijventerrein Heesch-West is dit een belangrijke factor. We hebben hier regionaal afstemming over.
Op diverse manieren wordt er vanuit dit programma invulling gegeven aan duurzaamheid. Enkele voorbeelden zijn:
- Op de locatie Heesch West worden zonnepanelenvelden gerealiseerd, zowel aan de west- als aan de oostzijde van het bedrijventerrein. Zonnepark Achterste Groes, aan de oostzijde, is nu in voorbereiding, waardoor het mogelijk een jaar eerder kan worden gerealiseerd dan het bedrijventerrein zelf.
- Met ondernemers zijn er ‘rondetafelgesprekken’ gevoerd om te komen tot besparing op energie en meer gebruik van hernieuwbare energie. Dit als onderdeel van de ‘Besparingsagenda Energie’.
- Osse ondernemers hebben een eigen energiecoöperatie opgericht ‘Escoss’. Wij hebben de start mede ondersteund met een kleine bijdrage.
- Kracht van Oss stelt middelen beschikbaar aan bedrijven die een Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen- of een Prestatieladder Sociaal Ondernemen-scan willen ondergaan.
- Er is een nulmeting voor de energieopgave door CE Delft opgesteld, waarin onder meer de omvang van de opgave in opwekking en besparingsmogelijkheden wordt weergegeven.